KUALA LUMPUR – Malaysia menyambut Hari Kemerdekaan yang ke-67, atau dikenali sebagai “Hari Merdeka” pada 31 Ogos 2024. Bagaimanapun, pembentukan Malaysia sebagai Persekutuan berlaku pada 16 September 1963, enam tahun kemudian selepas kemerdekaannya dengan negeri Sabah dan Sarawak menyertai selepas menandatangani MA63.
Sejak penubuhannya pada 1963, Malaysia berbangga menjadi sebuah Persekutuan yang harmoni, menyatukan pelbagai negeri di bawah satu panji kebangsaan.
Namun, dalam beberapa tahun kebelakangan ini, kebangkitan anti-federalisme, khususnya dari Sarawak, telah mengancam untuk merungkai perpaduan dan kemajuan yang Malaysia telah bekerja keras untuk mencapainya, memetik laporan FrontWires.
Permintaan Sarawak yang semakin meningkat untuk autonomi dan kawalan ke atas sumber-sumbernya, bahkan telah berakar umbi dalam rungutan sejarah, berisiko menjejaskan perpaduan negara dan kestabilan ekonomi, dengan kemungkinan akibat buruk bagi entiti kerajaan milik negara, syarikat dan ekonomi Malaysia yang lebih luas.
Masalah Anti-Federalisme di Sarawak
Sentimen anti-Persekutuan di Sarawak semakin lantang, dengan pemimpin negeri menolak apa yang mereka anggap sebagai melampaui batas Persekutuan. Walaupun seruan untuk autonomi yang lebih besar mungkin bergema dengan penduduk tempatan, ia menimbulkan kebimbangan serius tentang masa depan Malaysia sebagai sebuah negara bersatu.
Tuntutan Sarawak untuk lebih kawalan ke atas sumbernya, terutamanya rizab minyak dan gas yang menguntungkan, mengancam untuk memecah-belah asas persekutuan.
Pakar dalam politik Malaysia dan kajian AsiaProfesor James Chin, menyatakan bahawa desakan untuk autonomi di Sarawak, walaupun boleh difahami dari perspektif sejarah, boleh membawa implikasi berbahaya kepada perpaduan negara.
Walaupun MA63 memberikan Sarawak dan Sabah hak tertentu, hakisan hak ini dari masa ke masa telah membawa kepada rasa kehilangan hak.
Bagaimanapun, daripada berusaha untuk bekerja dalam Persekutuan untuk menangani rungutan ini, pemimpin Sarawak telah memilih jalan untuk mendapatkan kemerdekaan yang lebih besar, yang berisiko mengasingkan negeri lain dan melemahkan struktur Persekutuan, lapor FrontWires.
Menambah kerumitan ialah rekod tadbir urus dalaman Sarawak, yang dicemari oleh rasuah dan ketirisan bertahun-tahun yang telah memperkayakan elit kecil, khususnya taikun kayu, dengan mengorbankan pembangunan yang lebih luas, dan penciptaan kesan pengganda ekonomi kepada negeri ini.
Walaupun begitu, kepimpinan Sarawak telah menggunakan Perjanjian Malaysia MA63 untuk mewajarkan senarai tuntutannya yang semakin meningkat, menimbulkan persoalan sama ada tuntutan ini benar-benar berkhidmat kepada rakyat atau sekadar mengekalkan penumpuan kuasa dan kekayaan di kalangan segelintir orang.
Implikasi daripada pendirian anti-persekutuan ini menjangkaui Sarawak. Jika Sarawak berjaya dalam tuntutannya, ia boleh mendorong negeri lain, khususnya Sabah, untuk mengikutinya.
Ini boleh membawa kepada kesan domino, di mana negeri semakin mengutamakan kepentingan mereka sendiri daripada kebaikan kolektif negara. Hasilnya akan menjadi Malaysia yang berpecah-belah, di mana idea persekutuan bersatu menjadi sedikit lebih daripada tinggalan masa lalu.
Penubuhan GLC negeri mengganggu keseimbangan ekonomi
GLC negeri yang baru diwujudkan dalam beberapa tahun kebelakangan ini seperti Petroleum Sarawak (PETROS) mungkin dilihat sebagai langkah yang baik untuk merealisasikan objektif MA63, tetapi ia semakin menjauh daripada konsep kemakmuran dan perpaduan bersama di bawah semangat Persekutuan Malaysia.
“PETROS dilihat sebagai pendirian anti-persekutuan Sarawak kerana menimbulkan risiko yang lebih besar kepada syarikat minyak nasional Malaysia PETRONAS” kata seorang penganalisis penyelidikan.
Seperti yang disaksikan oleh peristiwa baru-baru ini, Sarawak kini mendapat kawalan penuh ke atas pengedaran gasnya di bawah Ordinan Gas Pengagihan (DGO) 2016, memberi kesan kepada pendapatan masa depan PETRONAS memandangkan 60% daripada bekalan gas berasal dari Sarawak.
Pada asalnya dicetuskan oleh bekas Ketua Menteri Sarawak pada 1960-an, PETRONAS dilahirkan daripada Akta Pembangunan Petroleum 1974, dan ia telah menjadi tulang belakang ekonomi Malaysia, menyumbang dengan ketara kepada belanjawan negara melalui hasil dan dividennya dalam tempoh 50 tahun yang lalu.
Ketika PETRONAS meraikan ulang tahunnya yang ke-50 pada bulan Ogos, ia merupakan salah satu ciptaan terbaik Malaysia yang boleh dibanggakan oleh setiap rakyat Malaysia. Ciri-ciri Menara Berkembar PETRONAS, penciptaan pentadbiran Putrajaya dan pembangunan sosio-ekonomi lain di negeri-negeri lain termasuk hanyalah sebahagian daripada apa yang orang awam dapat saksikan, tetapi dekad sumbangannya untuk mewujudkan pengagihan kekayaan yang seimbang di Malaysia telah memanfaatkan negeri pengeluar minyak.
Bagaimanapun, tuntutan Sarawak untuk mengawal lebih besar sumber minyak dan gasnya mengancam untuk menjejaskan keupayaan PETRONAS untuk memenuhi peranan ini, seterusnya memberi kesan kepada pengagihan kekayaan ke negeri lain.
Premier Sarawak, Abang Johari Openg telah bangkit untuk mengubah Sarawak kepada autonomi yang lebih besar, menghasilkan dorongan politik yang lebih besar untuk kawalan negeri ke atas sumber minyak dan gas.
Secara optik, ini memberi negeri peluang kedua untuk menebus dirinya, setelah terlibat dengan rasuah, kronisme dan ketirisan berdekad-dekad sejak 30 tahun lalu.
Di sebalik retorik politik, kecintaan terhadap PETRONAS di kalangan rakyat Sarawak terserlah. Syarikat minyak nasional itu telah mewujudkan beribu-ribu pekerjaan untuk rakyat Sarawak, menyumbang secara signifikan kepada ekonomi negeri dan menawarkan peluang yang mungkin tidak wujud.
Namun, sumbangan ini sering diabaikan oleh pemimpin politik negeri, yang semakin menggambarkan PETRONAS sebagai entiti persekutuan dan bukannya syarikat global Malaysia. Persepsi ini diburukkan lagi dengan fakta bahawa PETRONAS telah ditubuhkan di bawah Akta Kemajuan Petroleum (PDA) 1974, sebuah perundangan persekutuan yang dilihat oleh sesetengah orang di Sarawak sebagai pengenaan terhadap hak mereka.
Keupayaan PETRONAS menjana pendapatan adalah penting bukan sahaja untuk syarikat itu sendiri tetapi untuk seluruh negara. Kerajaan Persekutuan amat bergantung kepada dividen daripada PETRONAS untuk membiayai bajetnya, termasuk perkhidmatan awam yang kritikal seperti pendidikan, penjagaan kesihatan dan infrastruktur. Dengan mencabar kawalan PETRONAS ke atas sumber Sarawak, kerajaan negeri berisiko mengganggu aliran hasil ini, dengan kemungkinan akibat yang teruk kepada negara secara keseluruhan.
Profesor James Chin telah memberi amaran bahawa tindakan Sarawak boleh menjadi contoh yang berbahaya, membawa kepada senario di mana PETRONAS terpaksa merundingkan semula perjanjiannya dengan negeri lain juga.
Ini akan mewujudkan persekitaran operasi yang lebih berpecah-belah dan kompleks, mengurangkan kecekapan dan keuntungan syarikat. Akhirnya, ini boleh mengakibatkan dividen yang lebih rendah kepada Kerajaan Persekutuan, memaksa pemotongan perkhidmatan penting dan memperlahankan pertumbuhan ekonomi Malaysia.
Implikasi Kebangsaan Tuntutan Sarawak
Ketegasan Sarawak yang semakin meningkat bukan sekadar isu ekonomi; ia adalah satu politik yang mempunyai implikasi yang meluas kepada perpaduan negara. Dengan mengutamakan kepentingan sendiri daripada kebaikan kolektif (dan untuk negeri lain juga), Sarawak berisiko mewujudkan perpecahan dalam persekutuan yang mungkin sukar untuk dipulihkan. Mengingati bahawa perkongsian kebaikan dan kemakmuran telah menjadi tulang belakang pertumbuhan Malaysia dalam dekad yang lalu, walaupun menghadapi cabaran akibat rasuah besar-besaran oleh pemimpin politik di beberapa negeri, terutamanya Sarawak, Sabah, Pulau Pinang dan lain-lain.
Kerajaan Persekutuan menghadapi dilema yang sukar: bagaimana menangani tuntutan Sarawak tanpa menetapkan duluan yang boleh membawa kepada perpecahan Malaysia.
Abang Johari telah menjelaskan bahawa Sarawak tidak lagi berpuas hati dengan status quo, dengan menyatakan bahawa negeri itu mesti mempunyai bahagian pendapatan yang sah daripada sumbernya – dan pelaksanaan kawalan gas sepenuhnya melalui Akta DGO 2016 dilihat sebagai satu tindakan politik dan bukannya memberi manfaat kepada rakyat Sarawak sebagai negeri berpenduduk 2.5 juta orang.
Penganalisis politik berpendapat bahawa pendekatan ini mengabaikan kesan yang lebih luas kepada negara. Desakan untuk autonomi yang lebih besar mungkin menguntungkan Sarawak dalam jangka pendek, tetapi ia boleh melemahkan sistem persekutuan yang telah menyatukan Malaysia selama lebih setengah abad.
Jika Sarawak dan negeri-negeri lain dibenarkan secara unilateral menegaskan kawalan ke atas sumber mereka, keupayaan Kerajaan Persekutuan untuk mentadbir dengan berkesan boleh terjejas teruk. Ini boleh membawa kepada situasi di mana dasar negara semakin ditentukan oleh kepentingan peringkat negeri, dan bukannya oleh visi yang padu untuk negara.
Dalam senario sedemikian, keupayaan Malaysia untuk berfungsi sebagai sebuah negara bersatu akan terancam.
Kesimpulan: Keperluan Perpaduan Negara
Adakah Kerajaan MADANI pimpinan Perdana Menteri, Datuk Seri Anwar Ibrahim mempunyai kemahuan politik untuk menyatukan pemimpin negeri, rakyat dan parti bersama untuk Malaysia yang lebih kukuh?
Malaysia sepatutnya belum lagi meraikan kemerdekaannya, tetapi persoalan sama ada Malaysia merdeka sepenuhnya daripada jajahan negerinya sendiri telah mengambil tindakan segera berikutan anti-federalisme Sarawak yang semakin meningkat.
Walaupun keinginan untuk autonomi yang lebih besar dapat difahami, adalah penting bahawa tuntutan ini diseimbangkan dengan keperluan untuk perpaduan nasional dan kestabilan ekonomi. Tindakan Sarawak, jika dibiarkan, boleh membawa kepada Malaysia yang berpecah-belah di mana negeri-negeri lebih mengutamakan kepentingan mereka sendiri daripada kebaikan kolektif.
Kesan ke atas PETRONAS adalah contoh jelas tentang bahaya yang ditimbulkan oleh pendirian anti-persekutuan Sarawak. Dengan mencabar kawalan syarikat minyak negara itu ke atas sumber gas asli, Sarawak berisiko menjejaskan kestabilan kewangan seluruh negara.
Kerajaan Persekutuan mesti mencari jalan untuk menangani kebimbangan Sarawak sambil mengekalkan integriti persekutuan dan memastikan PETRONAS dapat terus menyumbang kepada bajet negara.
Pada saat yang genting ini, adalah penting bagi Malaysia untuk menegaskan komitmennya terhadap perpaduan dan prinsip federalisme yang telah membimbing negara sejak pembentukannya.
Kerajaan MADANI sekarang mesti bekerjasama dengan Sarawak dan negeri-negeri lain untuk mencari penyelesaian yang menghormati hak mereka di samping memastikan negara kekal kukuh dan padu. Hanya dengan bekerjasama boleh Malaysia mengatasi cabaran yang ditimbulkan oleh anti-federalisme dan terus berkembang maju sebagai sebuah negara bersatu.
Nota: Terjemahan dari artikel asal
https://frontwires.com/a-growing-state-in-malaysia-sarawak-worries-the-federal-government/
